TARİHÇE

1960’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan sanayileşme ve buna bağlı olarak gelişen hizmetler, özel sektörün kayda değer bir ivme kazanmasını sağladı. Ekonominin itici gücü haline gelen sanayici ve iş adamları, firma ve sektörlerini ulusal ve uluslararası düzeyde temsil edecek gönüllü yapılara ihtiyaç duydular.

Bu çerçevede 1970’lerin başından itibaren sanayici ve iş adamları denekleri ve sektörel dernekler kurulmaya başladı. Sakıp Sabancı, Vehbi Koç ve Nejat Eczacıbaşı’nın başı çektiği Türkiye’nin ilk kuşak sanayicileri 1971 yılında TÜSİAD çatısı altında bir araya gelerek ilk ve en önemli adımlardan birini attılar.

TÜSİAD ile aynı dönemde birbiri ardına kurulmaya başlayan “sektörel dernekler” ve yerel sanayici ve iş adamı dernekleri, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişmesine katkında bulunma” amacı ile birbirlerinden bağımsız çok önemli çalışmalar yürüttüler.

70 ve 80’li yılları kapsayan 20 yılık bir süreçte, demir-çelik (DÇÜD – 1970), taşımacılık (UND- 1974), otomotiv (OSD – 1974), giyim (TGSD-1976), inşaat malzemeleri (İMSAD – 1984),  kimya (TKSD- 1986), turizm (TTYD-1988) gibi ciro ve istihdam bazında ülke ekonomisinin itici gücü niteliğindeki ana sektörler dernekleştiler. (Genel trendin dışında ilaç [TİSD – 1951] ve müteahhitlik [TMB – 1952] sektörleri 1950’li yıllarda gönüllü kuruluşlar ile temsil edilmeye başlandı.)

1980’li yıllardan itibaren öne çıkan girişimci ruh ve sayıları hızla artan KOBİ’ler ise alt sektörlerin de hızla dernekleşmesini sağladı. 2000’li yıllara gelindiğinde sayıları 100’un üzerine çıkan sektörel dernekler ile birlikte iş dünyası dikey yani iş kolları temelinde örgütlenme sürecini tamamlama aşmasına geldi. Her biri sektörel düzeyde inisiyatif konumuna gelen kuruluşlar, 1997 yılında TÜSİAD’ın sektörel dernekler ile ortak çalışarak hazırladığı “Rekabet Stratejileri’ raporlarının hazırlık aşamasında tanışma imkanı buldular.

Elektronik, çimento, otomotiv, otomotiv yan sanayii, beyaz eşya, biyo teknoloji ve makine imalatı sektörleri için hazırlanan “Rekabet Stratejileri’ raporları, derneklerin ortak projeler ile daha faydalı sonuçlar alabileceklerinin ilk göstergesi oldu.

Bu süreçte sektörler arasında doğan sinerji sektörel dernekleri bir araya getirdi ve 41 dernek 12 Aralık 2000 tarihinde “Sektörel Dernekler Platformu”nu oluşturdu.

Platform gündemini ağırlıklı olarak Avrupa Birliği ve rekabetçilik konuları ile ilgili çalışmalar oluşturdu.  Sektörlerin AB konusundaki duyarlılıklarını arttırıp kamu kesimi ile sağlıklı ilişkiler geliştirmek hedeflendi. Platform bu çerçevede, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ile yakın ilişki içinde bulundu.

Avrupa Birliği’nin 6. Çerçeve Programına ülke olarak katılımı sağlamak amacıyla, 2002 yılı boyunca, Hükümet ve Parlamento düzeyinde yoğun temaslar sürdürüldü ve Türkiye’nin bu programa dâhil edilerek Teknoloji ve Ar-Ge fonlarından yararlanması imkânının açılmasına yönelik önemli girişimlerde bulunuldu.

Diğer sivil toplum kuruluşları ve TÜBİTAK ile ortak eğitim ve tanıtım çalışmaları yapılarak, kurumsal ve sektörel gelişim için AB standartlarına uygun, projelere dayalı çalışma bilincini yerleştirmek üzere yoğun çaba sarf edildi. Sektörlerin karşılaştığı ortak sorunların çözümü için de hükümet nezdinde temaslarda bulunuldu. TÜSİAD’ın ve sektörel derneklerin katkısıyla sektörel durum analiz raporları hazırlandı.

Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde 2004 yılında Medeni Kanun ve buna bağlı olarak dernekler kanununda yapılan değişiklikler, derneklerin federasyon ve konfederasyonlar kurarak bir araya gelmesine imkan sağladı.
Bu noktada platform çalışmaları yeni bir evreye girdi. Böylece sivil toplumda yaşanan 30 yıllık önemli birikim, son dönemde yakalanan sinerji ile birleşip 7 Mayıs 2004 tarihinde Sektörel DerneklerFederasyonu – SEDEFED’in kurulmasına zemin hazırladı.

Bu süreçte, sektörel dernekler ile birlikte Türkiye’nin dört bir yanına dağılmış yerel sanayici ve iş adamı dernekleri de federasyonlaşma sürecine katıldı ve “bölgesel federasyonları” kurdu. SEDEFED ve bölgesel federasyonlar, 3 Kasım 2004 tarihinde, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu – TÜRKONFED’e tüzel kişilik kazandırdı.
SEDEFED kuruluşunun ardından, Aralık 2004’de gerçekleştirdiği “Atölye ve Bilgilendirmeli Arama Konferansı” ile vizyonunu belirledi:

“Gelişen dünya ve ülke koşullarında,
reel sektörümüzün sürdürülebilir rekabet gücünün arttırılması ve
Türkiye’nin, başta AB olmak üzere, uluslararası stratejik işbirliklerinin geliştirilmesinde
etkili bir sivil toplum kuruluşu olmak”

SEDEFED, vizyonunda yer alan “…etkili bir sivil toplum kuruluşu olmak.” perspektifi yolunda organizasyon yapısını çeşitli komiteler kurarak geliştirdi. Bu komiteler, federasyonun kuruluşundan itibaren yaptığı faaliyetlerin çerçevesini belirledi. SEDEFED üyesi derneklerin  “best practices” (en iyi uygulamalarını) paylaşması için bir zemin yaratmak ve sektörel derneklere federasyonlaşmanın getirilerini anlatmak da bu yolda atılan önemli adımlardı.

Vizyonun, “…reel sektörümüzün sürdürülebilir rekabet gücünün arttırılması…” ifadesi ise federasyonu, konu hakkında işbirlikleri yapmaya ve girişimlerde bulunmaya sevk etti.

Bu bağlamada 2005 yılında TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu-REF ile geliştirilen stratejik işbirliği çerçevesinde, toplumun ilgili tüm kesimlerinde rekabet konusuna dikkat çekmek amacı ile Türkiye’nin ilk “Rekabet Kongresi” gerçekleştirildi. Ülkemizin rekabet politikalarına yol gösterici nitelikte olan “Rekabet Kongresi” her yıl Kasım ayında geniş bir katılım ile yapılmaktadır. Bugün 4 Kasım 2010 tarihinde yapılacak 6. Kongrenin hazırlıkları sürdürülmektedir.

Rekabet Forumu ile yapılan işbirliğinin bir başka çıktısı ise dünyanın önde gelen mühendislik ve müşavirlik şirketlerinden Ove Arup’un bünyesindeki uzgörü ve inovasyon ekibinin 2050’ye giderken değişimi ve bunu tetikleyen dinamiklerin ne olduğunu anlatan çalışmasını “Değişimin Dinamikleri” başlığı ile 2007 yılında, yerelleştirilmesi oldu. Değişimin Dinamikleri kartları; toplum, teknoloji, çevre, ekonomi ve politika olmak üzere 5 ana grupta 10 ayrı kartta geleceğe dönük 10 değişik soruyu ayrıntılı bilgiler eşliğinde tartışmaya açmaktadır.

SEDEFED ayrıca, rekabetçilik yolunda iş insanlarına destek olacak rapor, araştırma ve haberleri; 30. sayısına ulaşan “Sektörel Haber Bülteni” ile her ay  saygın bir okuyucu kitlesi ile paylaşmaktadır.

Rekabet gücünün sadece şirket bazında mikro çözümler ile artırılamayacağının bilincinde olan SEDEFED, ulusal politikaların bu konudaki etkisini göz önüne alarak parlamento, hükümetler ve siyasal partiler nezdinde de çeşitli girişimlerde bulundu.

Vizyonda yer alan “…başta AB olmak üzere, uluslararası stratejik işbirliklerinin geliştirilmesi…” ifadesi ise SEDEFED’in öncelik verdiği faaliyetlerin temelini oluşturdu. Bu faaliyetlerin en önemlisi “Sektörlerde Düzenleyici Etki Analizi” haritasının çıkarılması oldu. İlk etapta ekonominin önde gelen 4 önemli sektörü için çıkartılan haritanın teknik alt yapısı, Eurohorizons firmasının teknik desteği ile hazırlandı. Otomotiv, demir çelik, kimya ve uluslararası nakliye sektörleri için yapılan çalışmanın sonuçları, 2007 yılı başında kamuoyu ile paylaşıldı.

Türk iş dünyasının 40 yıllık gönüllü sivil toplumlaşma sürecinin bir ürünü olan SEDEFED, kuruluşundan bu yana gerçekleştirdiği çalışmalar bugün, sektörel temelde temsil kabiliyetinin ne aşamaya geldiğinin bir göstergesidir.